‘ARAMCO ümmetten’ Suudi müttefikliğine

Suudi Arabistan Kralı Abdullah öldüğünde AKP neden milli yas ilan etti? Türkiye’de siyasal İslam’ın iktidara yükselişinde Suudi Arabistan sermayesinin rolü ne? Nasır liderliğinde birleşen Mısır, Suriye ve Yemen’de, bugün yaşanan çatışma ve krizlerde Riyad’ın nasıl bir etkisi var?

BIRGUN - 22 NISAN, 2015

BEHLÜL ÖZKAN - ozkanbehlul@gmail.com
Libya, Suriye, Irak, ve Yemen alevler içinde. Arap dünyasının lideri olarak bilinen Mısır’ın geleceğiyse belirsiz. Oysa yarım asır önce çok farklı bir Ortadoğu vardı. Bağdat, Şam, Kahire; Ortaçağ karanlığını temsil eden Riyad’a karşı Arap dünyasının parlayan şehirleriydi. Saddam, Esad, Kaddafi, Nasır gibi liderler Soğuk Savaş’ta Batı karşıtı kampta yer alarak Arap milliyetçiliğini savunurken Suudi Arabistan başta olmak üzere Körfez şeyhlikleri, Ürdün ve Fas krallıkları ABD’nin yakın müttefikleriydi. Ortadoğu’da sol/seküler akımların yükseldiği 1950’ler Suudlar için kâbus yıllarıydı. Suriye, Mısır ve Yemen’in Nasır liderliğinde birleştiği 1958 yılı, hem Suudi Arabistan hem ABD için dönüm noktası oldu. O sene ABD’nin Milli Güvenlik Konseyi, pan-Arabizm ve sosyalizmin yükselişine karşı NSC-5820 kodlu raporu yayımladı. ABD’ye göre Suudi Arabistan liderliğinde örgütlenecek siyasal İslam; Ortadoğu’da Arap milliyetçiliği ve solun panzehiri olacaktı.
HER ŞEYİ DEĞİŞTİREN KRAL: FAYSAL
Faysal, Vahabi ulemanın desteğini de alarak saray darbesiyle 1964’te Suudi tahtına çıktı. Ama bundan iki yıl önce Suud-Amerikan ortak petrol şirketi ARAMCO’nun desteğiyle bizde Rabıta olarak bilinen Dünya İslam Birliği’ni Mekke’de kuran da oydu. Rabıta’nın ilk toplantısında Pakistan’dan Cemaati İslami’nin kurucusu Mevdudi, Mısır İhvanı’nın kurucusu Hasan el Banna’nın damadı Seyit Ramazan’a ek olarak 22 farklı ülkeden önde gelen İslamcılar bir araya geldi. Türkiye’den de AP Konya Milletvekili Ahmet Gürkan (daha sonra Türk-Suudi Arabistan Dostluk Cemiyeti başkanı olacak) ile 1977’de MSP’den milletvekili olacak ve 1980’lerde Suud sermayesinin Türkiye’ye girişine öncülük edecek Salih Özcan katıldı. ABD’nin ARAMCO vasıtasıyla desteklediği Rabıta, Ortadoğu’da Arap milliyetçisi ve sol rejimlere karşı Mısır’da İhvan başta olmak üzere İslamcı siyasi grupları desteklemeye başladı. İslamcı gruplar üzerinden örgütlenen Rabıta, Suudların ve ABD’nin Ortadoğu ülkelerinin iç işlerine karışmasında önemli rol oynamaya başlıyordu.  Öyle ki İslamcılığın 20. yüzyılda önemli isimlerinden Seyid Kutub ölmeden önce ‘[Siyasal] İslam’ı Amerika kurdu’ itirafında bulunmuştu.

DEVAMINI OKUMAK ICIN.......